Toen John Boyd Dunlop in 1887 de pneumatische band uitvond, bleven fietsbanden tientallen jaren vrijwel onveranderd. Het schijnt dat John Boyd deze uitvinding heeft gedaan omdat hij hoofdpijn kreeg van fietsen op de wielen waarmee fietsen voor zijn uitvinding mee werden uitgerust. In 1891 vond Edouard Michelin de eerste afneembare band uit. Deze werd klemmen vastgezet op de velg in plaats van met lijm. Pas in 1999 werden de eerste tubeless fietsbanden echt ontworpen door Mavic, die daarvoor het UST (Universal System Tubeless) patent heeft gekregen. UST was het eerste tubeless systeem voor fietsen. Daarna volgden bedrijven zoals Stan’s NoTubes, Bontrager, WTB en DT Swiss met eigen systemen genaamd Tubeless Ready. In dit artikel lees je alles wat met tubeless banden te maken heeft. Van een uitleg over dit soort systemen tot de veelgestelde vragen en antwoorden! Ook lees je over de verschillen tussen Tubeless Ready, Tubeless Compatible en UST–luchtbanden.
Wat is een tubeless band?
Tubeless fietsbanden zijn pneumatische banden die geen binnenband vereisen. Het is dus een fietsband waar geen binnenband aanwezig is. In de fiets- en triathlonwereld zien we deze banden steeds vaker terug. Deze banden hebben een luchtdichte velg nodig. De buitenband wordt met de wangen tegen de randen van de luchtdichte velg opgepompt. Op deze manier houdt het voldoende lucht vast. Tubeless is een woord uit het Engels wat ook in het Nederlands wordt gebruikt. In de onderstaande video van GTN (Global Triathlon Network) zie je meer over dit soort luchtbanden.
Pneumatisch?
Pneumatisch is een term die je niet veel tegenkomt, maar als je je een beetje verdiept in de fiets- en/of autowereld, kom je het woord toch regelmatig tegen. De ene keer zie je het begrip als pneumatiek een andere keer als pneumatische. Een pneumatische band betekent gewoon dat de band gevuld is met lucht en niet iets anders. Je zou dus kunnen stellen dat vrijwel alle autobanden pneumatische banden zijn. Dit wordt ook wel luchtbanden genoemd. Tegenwoordig zien we wel steeds meer vooruitgang op dit gebied, waardoor we in de nabije toekomst wellicht helemaal geen lucht in banden meer nodig hebben!
Tubeless Ready, UST en Tubeless Compatible: Soorten tubeless banden en verschillen
Er zijn veel soorten tubeless banden. Hieronder zie je de drie soorten met daarbij de uitleg en het verschil tussen de soorten tubeless banden.
- UST: Dikkere Tubeless banden met dikke wanden.
- Tubeless Ready banden zijn zowel met als zonder binnenband te gebruiken omdat de band en velg zo zijn ontworpen dat ze elkaar direct afdichten. In tegenstelling tot UST-banden zijn Tubeless Ready- banden veel lichter en daardoor luchtdoorlatend in de zijwand.
- Tubeless- Compatible: een tubeless compatible wiel of velg is er een waarin de velg een beadlock heeft, maar het velgbed zelf niet is verzegeld. Sommige bedrijven gebruiken ” tubeless ready” en “tubeless compatible” als synoniemen. Verschillende bedrijven maken UST- compatibele banden, maar Mavic is het enige bedrijf dat UST-velgen en -wielen maakt.
Voordelen van een tubeless band als triatleet
Er zijn een aantal grote voordelen van rijden op tubeless banden:
- Verminderd risico op lekke banden tijdens een triathlon
- Meer grip en comfort
- Verminderde wrijving tussen de fiets en weg
- Minder wrijving omdat er geen binnenband in de band beweegt
Tubeless banden en wielen kopen
Hieronder zie je een aantal producten die je op weg kunnen helpen bij het samenstellen van jouw tubeless setup!
Tools die tubeless eenvoudiger maken
Een aantal hulpmiddelen waarmee je het gebruik van tubeless-banden en wielen eenvoudiger kan maken:
Tubeless termen en definities
Als je op zoek gaat naar speciale banden voor op jouw triathlonfiets, kom je wellicht een aantal onbekende termen tegen. Hieronder zie je drie van deze termen met daarbij een uitleg:
Afdichtmiddel of bandendichtmiddel
De vloeistof die er voor zorgt dat het systeem geen lucht lekt. Het dicht de banden af. Er zijn verschillende formules die voor dit soort producten wordt gebruikt. Over het algemeen bestaat het uit zeer kleine, vaste deeltjes van vezels of rubber. Deze zijn in een soort vloeibare matrix gesuspendeerd (latex komt hier vaak bij voor). Het afdichtmiddel klotst rond de band wanneer de fiets aan het rollen is en bedekt deze om algemeen luchtverlies te voorkomen en dicht kleinere lekke banden af. In het Engels wordt het ook wel sealant genoemd. Je kan afdichtmiddel voor tubeless banden jarenlang mee in een goed afgesloten busje. Hoe lang het meegaat in de band is afhankelijk van hoe vaak je er mee fiets.
Tubeless ventiel of tubeless valve stem
Bandventielen zitten in een velg en maken het mogelijk om tubeless banden met lucht onder druk te zetten. De klep vormt een dichte afdichting met de velg om te voorkomen dat er luchtverlies optreedt tijdens het rijden met de fiets.
Velglint of Tubeless Rim Tape
Het plastic plakband dat wordt gebruikt om het velgbed af te dichten tegen luchtverlies. Niet alle velglint is tubeless; zoek naar tape die specifiek wordt vermeld als voor tubeless systemen. Als jouw wielset een stevig velgbed heeft zonder gaten voor spaken, heb je geen tape nodig.
Veelgestelde vragen over dit soort banden
Een aantal veelgestelde vragen en antwoorden over de tubeless banden.
Wat voor middel gebruik je om de banden goed te dichten?
De meeste fietsers gebruiken ook een bandenafdichtmiddel aan de binnenkant waarmee kleine lekke banden zichzelf automatisch kunnen repareren wanneer ze zich voordoen.
Kan een fiets met tubeless banden mee het vliegtuig in?
Ja, dat kan gewoon. Het is wel verstandig om een klein beetje lucht uit de band te laten lopen. Je zal dan niet tegen problemen aanlopen tijdens de vlucht.
Wat is een clincher band of clicher tyre?
Clincher-banden zijn het meest populaire type en zijn meestal de standaardconfiguratie voor de meeste fietsen. Een clincher-band is gemaakt met een hiel die aan een wiel haakt met een velg van het clincher-type. In elke band zit een binnenband die je vult met lucht. Als je een lekke band krijgt, verwijder je je binnenband en repareer je deze of vervang je deze door een nieuwe
Kun je elk wiel en band tubeless maken?
Nee. Je hebt vaak een speciaal wiel en speciale band nodig om een band of wiel tubeless te maken. Op de verpakking van de band of het wiel moet specifiek staan of het geschikt is voor tubeless.
Waar – en door wie – werd de luchtband bedacht?
De tubeless band werd al in 1887 bedacht door John Dunlop. Hij deed dit in Belfast, Noord-Ierland
Bronnen:
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Tubeless
- https://dut.bicycle-works.com/qa/when-did-pneumatic-tires-come-into-use_2721200
- http://www.barthaynes.com/the-history-of-bicycle-tires/
- https://www.mantel.com/blog/tubeless-band-racefiets-how-to
- https://www.bicycling.com/skills-tips/a27628336/tubeless-tires-guide/
