Cardioloog Kevin Harris van het Minneapolis Heart Institute heeft een onderzoek gepubliceerd op het JAMA netwerk. Hierin heeft hij 2971 triathlons onderzocht en gekeken naar dodelijke ongevallen.
Voor het onderzoek werden 2971 triathlons in de Verenigde Staten geanalyseerd. De wedstrijden vonden plaats tussen januari 2006 en september 2008. In totaal overleden 14 triatleten tijdens de wedstrijd. 13 tijdens het zwemonderdeel, 1 tijdens het fietsen. De overleden zwemmers waren tussen de 28 en 65 jaar oud en allemaal man. Kanttekening: Er deden meer mannen mee tijdens deze wedstrijden dan vrouwen.
Zwemmen onderdeel met meeste doden
De onderzoeker was in eerste instantie verbaasd dat het zwemonderdeel het dodelijkste bleek te zijn. Naarmate hij verder onderzoek deed, bleek dit eigenlijk logisch, om meerdere redenen:
- Triatleten zitten vol met adrenaline en spanning voor de wedstrijd en tijdens het eerste onderdeel
- Deelnemers gaan tegelijk (of met grote groepen) het water in. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren.
- Veel triatleten hebben een fiets- of hardloopachtergrond. Zwemmen is voor velen het nieuwste onderdeel dat zij het minst beheersen.
- Zwemmen tijdens een triathlon kan je lastig trainen. Het is heel anders dan baantjes zwemmen in het zwembad of met z’n tweeën in open water zwemmen.
- Tijdens het zwemmen kan je niet eenvoudig stoppen om uit te rusten. Dit kan tijdens bijvoorbeeld het fietsen (benen even stil houden lichaam uitrekken) en hardlopen (stuk wandelen of stilstaan) wel eenvoudig.
- Voor de organisatie is het lastig om overzicht te houden over het zwemmende deelnemersveld. Zij kunnen lastig constateren wanneer een triatleet in gevaar is tijdens het zwemmen.
Hartaanval en het zwemonderdeel
Enkele overleden triatleten kregen te maken met een hartaanval tijdens het zwemmen. De onderzoeker geeft aan dat water in combinatie met adrenaline en spanning er voor zorgt dat hartaanvallen een gevaar zijn tijdens het zwemmen. Ook de vertraagde hulpverlening en de tijd die het kost om te constateren dat een deelnemer in problemen is en hem/haar op het vaste land te vervoeren, zorgt dat het een risicofactor is.
Veilig een triathlon doen
Het is belangrijk voor de triatleet om kennis te hebben van de gevaren die je tijdens een triathlon tegen kan komen. Daarnaast moet de training serieus genomen worden, vooral voor het zwemmen. Ook moet je als triatleet in goede conditie verkeren. Heb je bijvoorbeeld last van pijn op de borst, kortademigheid, flauwvallen, een familiegeschiedenis met veel hartaandoeningen of ben je wat ouder dan de gemiddelde sportman? Laat jezelf dat uitgebreid keuren! Dit kan bijvoorbeeld door middel van een sportmedische keuring.
Toch geen sport met veel dodelijke ongevallen
Van de drie sporten is zwemmen weliswaar het gevaarlijkste. Dat wil nog niet betekenen dat triathlon een hele dodelijke sport is. Uit het onderzoek van Harris blijkt echter dat sterfgevallen zeldzaam zijn tijdens triathlons. Bijna 960.000 triatleten namen deel aan de bestudeerde evenementen. Slechts 14 dodelijke ongevallen werden gerapporteerd tijdens deze wedstrijden.
Er werden 9 autopsies gepleegd, waaruit bleek dat 7 overledenen al bestaande hartafwijkingen hadden. Eén ander persoon had een aangeboren kransslagadeafwijking en een andere deelnemer had een geschiedenis met het Wolff-Parkinson-White syndroom. Van de 14 mensen hadden er 2 geen bestaande afwijkingen.
Hieruit blijkt weer dat een goede sportmedische keuring levens kan redden! Je kan dit in meerdere sportmedische onderzoekcentra in Nederland laten doen.
Commentaar bij het onderzoek
De onderzoeker plaatst zelf enkele kanttekeningen bij het onderzoek. Hoewel de bijdrage van cardiovasculaire afwijkingen in sommige gevallen niet definitief kan worden uitgesloten, kunnen logistieke factoren en ongunstige omgevingscondities verantwoordelijk zijn geweest voor de sterfgevallen. Dit kan bijvoorbeeld een flinke klap tegen het lichaam zijn, zoals een been tegen een hoofd.
Bovendien kwamen sterfgevallen vaker voor bij triatlons waarbij grotere aantallen deelnemers betrokken waren. Omdat triathlons beginnen met chaotische, zeer dichte massa, waarbij tot 2000 grotendeels beginnende concurrenten gelijktijdig het water ingaan, is er gelegenheid voor lichamelijk contact en blootstelling aan koud turbulent water. Triathlons vormen ook inherente obstakels voor het identificeren van noodlijdende atleten en het initiëren van tijdige reanimatie op open water.
Nog steeds actueel
Het onderzoek dateert uit 2010 en bekeek wedstrijden tussen 2006 en 2008 in de Verenigde Staten. De gegevens blijken echter nog steeds actueel.
Onderzoek met gegevens van 30+ jaar
Een ander onderzoek, waarin wedstrijden tussen 1985 en 2016 werden bekeken, komt met dezelfde conclusie. “De meeste plotselinge sterfgevallen en hartstilstanden kwamen voor in het zwemsegment”. Andere conclusies van dit recentere onderzoek:
- Sterfgevallen en hartstilstanden tijdens een triatlon zijn geen zeldzame gebeurtenissen en de incidentie was ongeveer 1,7 per 100.000 mensen.
- De meeste sterfgevallen en hartstilstanden kwamen voor bij mannen van middelbare leeftijd en ouder, en triatleten die voor het eerst aan een triathlon meededen.
- Mannen hadden een aanzienlijk hoger risico dan vrouwen.
- De meeste plotselinge sterfgevallen bij triatleten vonden plaats tijdens het zwemsegment
Onderzoek met gegevens tussen oktober 2008 en november 2015
Nog een ander onderzoek heeft sterfgevallen tijdens de training voor of tijdens triatlonevenementen in de VS en Canada van oktober 2008 tot november 2015 bekeken. Ook zij concluderen dat 72,4% van de sterfgevallen plaatsvonden tijdens het zwemonderdeel. De meerderheid van de overledenen hadden bestaande problemen aan het hart.
3 triatleten omgekomen in Wisconsin
In 2019 zijn er nog 3 zwemmers omgekomen in de Verenigde Staten. Een ervaren triatleet en expert benadrukt de gevaren van het zwemonderdeel in de onderstaande Engelstalige video uit 2019:
